xī zhēng fù
西征賦

suì cì xuán xiāo, yuè lǚ ruí bīn, bǐng dīng tǒng rì, yǐ wèi yù chén.
歲次玄枵，月旅蕤賓，丙丁統(tǒng)日，乙未御辰。
pān zǐ píng shì xī zhēng, zì jīng cú qín.
潘子憑軾西征，自京徂秦。
nǎi kuì rán tàn yuē: gǔ wǎng jīn lái, miǎo yǐ yōu zāi! liáo kuò hū huǎng, huà yī qì ér zhēn sān cái.
乃喟然嘆曰：古往今來，邈矣悠哉！寥廓惚恍，化一氣而甄三才。
cǐ sān cái zhě, tiān dì rén dào.
此三才者，天地人道。
wéi shēng yǔ wèi, wèi zhī dà bǎo.
唯生與位，謂之大寶。
shēng yǒu xiū duǎn zhī mìng, wèi yǒu tōng sāi zhī yù, guǐ shén mò néng yào, shèng zhì fú néng yù.
生有脩短之命，位有通塞之遇，鬼神莫能要，圣智弗能豫。
dāng xiū míng zhī shèng shì, tuō fěi bó zhī lòu zhì.
當(dāng)休明之盛世，託菲薄之陋質(zhì)。
nà jīng gōng yú xuàn tái, zàn shù jī yú dì shì.
納旌弓于鉉臺，讚庶績于帝室。
jiē bǐ fū zhī cháng lèi, gù jì dé ér huàn shī.
嗟鄙夫之常累，固既得而患失。
wú liǔ jì zhī zhí dào, zuǒ shì shī ér yī chù.
無柳季之直道，佐士師而一黜。
wǔ huáng hū qí shēng xiá, bā yīn è yú sì hǎi.
武皇忽其升遐，八音遏于四海。
tiān zǐ qǐn yú liàng àn, bǎi guān tīng yú zhǒng zǎi.
天子寢于諒闇，百官聽于冢宰。
bǐ fù hè zhī shū zhòng, suī yī zhōu qí yóu dài.
彼負(fù)荷之殊重，雖伊、周其猶殆。
kuī qī guì yú hàn tíng, chóu yī xìng zhī huò zài? wú wēi míng yǐ ān wèi, zhī jū bī yǐ shì zhuān.
窺七貴于漢庭，疇一姓之或在？無危明以安位，祗居逼以示專。
xiàn luàn nì yǐ shòu lù, fěi huò jiàng zhī zì tiān.
陷亂逆以受戮，匪禍降之自天。
kǒng suí shí yǐ xíng cáng, qú yǔ guó ér shū juàn.
孔隨時以行藏，蘧與國而舒卷。
gǒu bì wēi yǐ móu zhāng, huàn guò pì zhī wèi yuǎn.
茍蔽微以繆章，患過辟之未遠(yuǎn)。
wù shān qián zhī yì shì, zhuō zhǎng wǎng ér bù fǎn.
悟山潛之逸士，卓長往而不返。
lòu wú rén zhī jū luán, piāo píng fú ér péng zhuǎn.
陋吾人之拘攣，飄萍浮而蓬轉(zhuǎn)。
liáo wèi lěi qí lóng tì, míng jié cuǐ yǐ huī luò.
寮位儡其隆替，名節(jié)漼以隳落。
wēi sù luǎn zhī lèi qiào, shén xuán yàn zhī cháo mù.
危素卵之累殻，甚玄燕之巢幕。
xīn zhàn jù yǐ jīng sǒng, rú lín shēn ér lǚ báo.
心戰(zhàn)懼以兢悚，如臨深而履薄。
xī huò guī yú dū wài, xiāo wèi zhōng ér nán zuò.
夕獲歸于都外，宵未中而難作。
fěi zé mù yǐ qī jí, xiǎn lín fén ér niǎo cún.
匪擇木以棲集，尠林焚而鳥存。
zāo qiān zǎi zhī jiā huì, huáng hé dé yú qián kūn.
遭千載之嘉會，皇合德于乾坤。
chí qiū shuāng zhī yán wēi, liú chūn zé zhī wò ēn.
弛秋霜之嚴(yán)威，流春澤之渥恩。
zhēn dà yì yǐ míng zé, fǎn chū fú yú sī mén.
甄大義以明責(zé)，反初服于私門。
huáng jiàn kuí yú zhī zhōng chéng, é mìng yú yǐ mò bān.
皇鑒揆余之忠誠，俄命余以末班。
mù pí rén yú xī xià, xié lǎo yòu ér rù guān.
牧疲人于西夏，攜老幼而入關(guān)。
qiū qù lǔ ér gù tàn, jì guò pèi ér tì líng.
丘去魯而顧嘆，季過沛而涕零。
yī gù xiāng zhī kě huái, jiù shèng dá zhī yōu qíng.
伊故鄉(xiāng)之可懷，疚圣達(dá)之幽情。
shěn pǐ fū zhī ān tǔ, miǎo tóu shēn yú hào jīng.
矧匹夫之安土，邈投身于鎬京。
yóu quǎn mǎ zhī liàn zhǔ, qiè tuō mù yú quē tíng.
猶犬馬之戀主，竊託慕于闕庭。
juàn gǒng luò ér yǎn tì, sī chán mián yú fén yíng.
眷鞏、洛而掩涕，思纏緜于墳塋。
ěr nǎi yuè píng lè, guò jiē yóu mò mǎ gāo mén, shuì jià xī zhōu.
爾乃越平樂，過街郵；秣馬皐門，稅駕西周。
yuǎn yǐ jī dé, xìng zì gāo xīn.
遠(yuǎn)矣姬德，興自高辛。
sī wén hòu jì, jué chū shēng mín.
思文后稷，厥初生民。
lǜ xī shuǐ hǔ, huà liú qí bīn.
率西水滸，化流岐豳。
zuò lóng chāng fā, jiù bāng wéi xīn.
祚隆昌、發(fā)，舊邦惟新。
xuán mù yě ér lì zī, yù shǒu róu yǐ zhí jìng yè shēn dàn ér bù mèi, yōu tiān bǎo zhī wèi dìng wéi tài shān qí yóu wēi, sì bā bǎi ér yú qìng.
旋牧野而歷茲，愈守柔以執(zhí)競；夜申旦而不寐，憂天保之未定；惟泰山其猶危，祀八百而余慶。
jiàn wáng wáng zhī jiāo yín, cuàn nán cháo yǐ tóu mìng zuò jī xīn yǐ dài rán, fāng zhǐ rì ér bǐ shèng.
鑒亡王之驕淫，竄南巢以投命；坐積薪以待然，方指日而比盛。
rén dù liàng zhī guāi chuǎn, hé xiāng yuè zhī liáo jiǒng! kǎo tǔ zhōng yú sī yì, chéng jiàn dū ér yíng zhù jì dìng dǐng yú jiá rǔ, suì zuān guī ér qǐ yáo.
人度量之乖舛，何相越之遼迥！ 考土中于斯邑，成建都而營筑；既定鼎于郟鄏，遂鉆龜而啟繇。
píng shī dào ér lái qiān, yī èr guó ér shì yòu qǐ shí wáng zhī wú pì? lài xiān zhé yǐ zhǎng mào.
平失道而來遷，繄二國而是佑；豈時王之無僻？賴先哲以長懋。
wàng yǔ běi zhī liǎng mén, gǎn guó zhèng zhī nà huì.
望圉、北之兩門，感虢、鄭之納惠。
tǎo zi tuí zhī lè huò, yóu quē xī zhī xiào lì.
討子頹之樂禍，尤闕西之効戾。
zhòng lù dài yǐ dìng xiāng, hóng dà shùn yǐ bà shì.
重戮帶以定襄，弘大順以霸世。
líng yōng chuān yǐ zhǐ dòu, jìn yǎn yì yǐ xiàn shuō.
靈壅川以止鬭，晉演義以獻說。
zī jǐng dào yǐ qì gài, zhèng líng chí ér mí jì.
咨景、悼以迄丐，政陵遲而彌季。
bǐ shù cháo zhī gòu nì, lì liǎng wáng ér gàn wèi.
俾庶朝之構(gòu)逆，歷兩王而干位。
yú shí yè yǐ dǎi nǎn, bāng fēn bēng ér wèi èr.
踰十葉以逮赧，邦分崩而為二。
jìng héng shì yú hǔ kǒu, shū wén wǔ zhī shén qì.
竟橫噬于虎口，輸文武之神器。
zǎo xiào shuǐ ér zhuó yīng, jiā měi míng zhī zài zī.
澡孝水而濯纓，嘉美名之在茲。
yāo chì zǐ yú xīn ān, kǎn lù cè ér yì zhī.
夭赤子于新安，坎路側(cè)而瘞之。
tíng yǒu qiān qiū zhī hào, zi wú qī xún zhī qī.
亭有千秋之號，子無七旬之期。
suī miǎn lì yú yán wú, shí qián tòng hū yú cí.
雖勉勵于延吳，實潛慟乎余慈。
miǎn shān chuān yǐ huái gǔ, chàng lǎn pèi yú zhōng tú.
眄山川以懷古，悵攬轡于中涂。
nüè xiàng shì zhī sì bào, kēng jiàng zú zhī wú gū.
虐項氏之肆暴，坑降卒之無辜。
jī qín rén yǐ guī dé, chéng liú hòu zhī lái sū.
激秦人以歸德，成劉后之來蘇。
shì huí jué ér hǎo huán, zú zōng miè ér shēn tú.
事回泬而好還，卒宗滅而身屠。
jīng miǎn chí ér zhǎng xiǎng, tíng yú chē ér bù jìn.
經(jīng)澠池而長想，停余車而不進。
qín hǔ láng zhī qiáng guó, zhào qīn ruò zhī yú jìn.
秦虎狼之強國，趙侵弱之馀燼。
chāo rù xiǎn ér gāo huì, zhàng mìng shì zhī yīng lìn.
超入險而高會，杖命世之英藺。
chǐ dōng sè zhī piān gǔ, tí xī fǒu ér jiē rèn rǔ shí chéng zhī xū shòu, yǎn xián yáng yǐ qǔ jùn.
恥東瑟之偏鼓，提西缶而接刃；辱十城之虛壽，奄咸陽以取儁。
chū shēn wēi yú hé wài, hé měng qì zhī páo bó rù qū jié yú lián gōng, ruò sì tǐ zhī wú gǔ.
出申威于河外，何猛氣之咆勃；入屈節(jié)于廉公，若四體之無骨。
chù zhì yǒng zhī yuān wěi, fāng bǐ lìn zhī fèn yuān, suī gǎi rì ér yì suì, wú děng jí yǐ jì yán.
處智勇之淵偉，方鄙吝之忿悁，雖改日而易歲，無等級以寄言。
dāng guāng wǔ zhī méng chén, zhì wáng zhū yú chì méi.
當(dāng)光武之蒙塵，致王誅于赤眉。
yì fèng cí yǐ fá zuì, chū chuí chì yú huí xī bù yóu shěng yǐ yǎn dé, zhōng fèn yì ér gāo huī.
異奉辭以伐罪，初垂翅于回谿；不尤眚以掩德，終奮翼而高揮。
jiàn zuǒ mìng zhī yuán xūn, zhèn huáng gāng ér gèng wéi.
建佐命之元勳，振皇綱而更維。
dēng xiáo bǎn zhī wēi yí, yǎng chóng lǐng zhī cuó é.
登崤坂之威夷，仰崇嶺之嵯峨。
gāo tuō fén yú nán líng, wén wéi fēng yú běi ā.
皐託墳于南陵，文違風(fēng)于北阿。
jiǎn kū mèng yǐ shěn bài, xiāng mò cuī yǐ shòu gē.
蹇哭孟以審敗，襄墨縗以授戈。
céng zhǐ lún zhī bù fǎn, xiè sān shī yǐ jì hé.
曾只輪之不返，緤三師以濟河。
zhí yōng zhǔ zhī jīn bì, dài sì shū yú cháo shì.
值庸主之矜愎，殆肆叔于朝市。
rèn hǎo chuò qí yú yù, dú yǐn guò yǐ guī yǐ.
任好綽其余裕，獨引過以歸已。
míng sān bài ér bù chù, zú líng jìn yǐ xuě chǐ.
明三敗而不黜，卒陵晉以雪恥。
qǐ xū míng zhī kě lì? liáng zhì bà qí yǒu yǐ.
豈虛名之可立？良致霸其有以。
jiàng qū xiáo ér lián guó, tuō yǔ guó yú wáng yú.
降曲崤而憐虢，託與國于亡虞。
tān yòu lù yǐ mài lín, bù jí là ér jiù jū.
貪誘賂以賣鄰，不及臘而就拘。
chuí jí fǎn yú gù fǔ, qū chǎn fú yǔ jìn yú.
垂棘反于故府，屈產(chǎn)服與晉輿。
dé bù jiàn ér mín wú yuán, zhòng yōng zhī sì hū zhū.
德不建而民無援，仲雍之祀忽諸。
wǒ cú ān yáng, yán shè shǎn fú, xíng hū màn dú zhī kǒu, qì hū cáo yáng zhī xū.
我徂安陽，言涉陜郛，行乎漫瀆之口，憩乎曹陽之墟。
měi zāi miǎo hū! zī tǔ zhī jiù yě, gù nǎi zhōu shào zhī suǒ fēn, èr nán zhī suǒ jiāo.
美哉邈乎！茲土之舊也，固乃周、邵之所分，二南之所交。
lín zhǐ xìn yú guān jū, zōu yú yīng hū què cháo.
麟趾信于關(guān)雎，騶虞應(yīng)乎鵲巢。
mǐn hàn shì zhī bō luàn, cháo liú wáng yǐ lí xī.
愍漢氏之剝亂，朝流亡以離析。
zhuō tāo tiān yǐ dà dí, jié gōng miào ér qiān jī.
卓滔天以大滌，劫宮廟而遷跡。
bǐ wàn shèng zhī shèng zūn, jiàng yáo sī yú zhēng yì.
俾萬乘之盛尊，降遙思于征役。
gù qǐng xuán yú jué sì, jì huò xǔ ér zhōng tì zhuī huáng jià ér zhòu zhàn, wàng yù lù ér zòng dī.
顧請旋于傕、汜，既獲許而中惕；追皇駕而驟戰(zhàn)，望玉輅而縱鏑。
tòng bǎi liáo zhī qín wáng, xián bì lì yǐ zhì sǐ.
痛百寮之勤王，咸畢力以致死。
fēn shēn shǒu yú fēng rèn, dòng xiōng yè yǐ liú shǐ yǒu qiān shang yǐ tóu àn, huò rǎng mèi yǐ fù shuǐ, shāng fū jí zhī biǎn xiǎo, cuō zhōu zhōng ér jū zhǐ.
分身首于鋒刃，洞胸腋以流矢；有褰裳以投岸，或攘袂以赴水，傷稃檝之褊小，撮舟中而掬指。
shēng qǔ wò ér chóu chàng, xī zhào luàn ér xiōng tì zhī mò dà ér běn pī, dōu ǒu guó ér huò jié.
升曲沃而惆悵，惜兆亂而兄替；枝末大而本披，都偶國而禍結(jié)。
cáng zhá piāo qí gāo lì, wěi cáo wú ér chéng jié hé zhuāng wǔ zhī wú chǐ, tú lì kāi ér yì bì.
藏札飄其高厲，委曹吳而成節(jié)；何莊武之無恥，徒利開而義閉。
niè hán gǔ zhī zhòng zǔ, kàn tiān xiǎn zhī jīn dài, jī zhū hóu zhī yǒng qiè, suàn yíng shì zhī lì hài: huò kāi guān yǐ yán dí, jìng dùn táo yǐ bēn cuàn yǒu jìn mén ér mò qǐ, bù kuī bīng yú shān wài.
躡函谷之重阻，看天險之衿帶，跡諸侯之勇怯，筭嬴氏之利害：或開關(guān)以延敵，競遯逃以奔竄；有噤門而莫啟，不窺兵于山外。
lián jī hù ér bù qī, xiǎo guó hé ér chéng dà.
連雞互而不棲，小國合而成大。
qǐ dì shì zhī ān wēi? xìn rén shì zhī fǒu tài.
豈地勢之安危？信人事之否泰。
hàn liù yè ér tà jī, xiàn hóng nóng ér yuǎn guān.
漢六葉而拓畿，縣弘農(nóng)而遠(yuǎn)關(guān)。
yàn zǐ jí zhī xián chǎng, gān wēi xíng yǐ yóu pán.
厭紫極之閑敞，甘微行以游盤。
zhǎng ào bīn yú bǎi gǔ, qī dǔ mào ér xiàn cān chóu pǐ fù qí yǐ tài, hú jué fū zhī móu guān! xī míng wáng zhī xún xìng, gù qīng dào ér hòu wǎng jù xián jué zhī huò biàn, jùn tú yù yǐ zhū shǎng.
長傲賓于柏谷，妻覩貌而獻餐；疇匹婦其已泰，胡厥夫之繆官！昔明王之巡幸，固清道而后往；懼銜橜之或變，峻徒御以誅賞。
bǐ bái lóng zhī yú fú, guà yù qiě zhī mì gāng.
彼白龍之魚服，掛豫且之密綱。
qīng dì zhòng yú tiān xià, xī sī jiàn zhī kě zhǎng.
輕帝重于天下，奚斯?jié)u之可長。
diào lì yuán yú hú yì, liàng zāo shì zhī wū gǔ.
吊戾園于湖邑，諒遭世之巫蠱。
tàn yǐn fú yú nán míng, wěi chán zéi zhī zhào lǔ.
探隱伏于難明，委讒賊之趙虜。
jiā xiǎn lù yú chǔ èr, jué jī fū ér bù gù.
加顯戮于儲貳，絕肌膚而不顧。
zuò guī lái zhī bēi tái, tú wàng sī qí hé bǔ? fēn wú jì mài cǐ quán jié, yòu jì zhī yǐ pán huán.
作歸來之悲臺，徒望思其何補？ 紛吾既邁此全節(jié)，又繼之以盤桓。
wèn xiū niú zhī gù lín, gǎn zhēng míng yú táo yuán.
問休牛之故林，感徵名于桃園。
fā wén xiāng ér jǐng cè, sù huáng xiàng yǐ jì tóng.
發(fā)閿鄉(xiāng)而警策，愬黃巷以濟潼。
tiào huá yuè zhī yīn yá, dí gāo zhǎng zhī yí jī.
眺華岳之陰崖，覿高掌之遺跡。
yì jiāng shǐ zhī fǎn bì, gào wáng qī yú zǔ lóng.
憶江使之反璧，告亡期于祖龍。
bù yǔ guài yǐ zhēng yì, wǒ wén zhī yú kǒng gōng.
不語怪以徵異，我聞之于孔公。
yùn hán mǎ zhī dà duì, zǔ guān gǔ yǐ chēng luàn.
慍韓、馬之大憝，阻關(guān)、谷以稱亂。
wèi wǔ hè yǐ tíng zhèn, fèng yì cí yǐ fá pàn.
魏武赫以霆震，奉義辭以伐叛。
bǐ suī zhòng qí yān yòng? gù zhì shèng yú miào suàn.
彼雖眾其焉用？故制勝于廟算。
pēng yáng fū yǐ zhèn chén, huà wǎ jiě ér bīng pàn.
砰揚稃以振塵，繣瓦解而冰泮。
chāo suì dùn ér bēn dí, jiǎ zú huà wèi jīng guān.
超遂遁而奔狄，甲卒化位京觀。
juàn xiá lù zhī pò ài, guǐ qí qū yǐ dī yǎng dǎo qín jiāo ér shǐ pì, huō shuǎng kǎi yǐ hóng zhuàng.
倦狹路之迫隘，軌崎嶇以低仰；蹈秦郊而始辟，豁爽塏以宏壯。
huáng rǎng qiān lǐ, wò yě mí wàng.
黃壤千里，沃野彌望。
huá shí fēn fū, sāng má tiáo chàng.
華實紛敷，桑麻條暢。
xié jiè bāo xié, yòu bīn qiān lǒng, bǎo jī qián míng, gān quán hòu yǒng miàn zhōng nán ér bèi yún yáng, kuà píng yuán ér lián bō zhǒng.
邪界褒斜，右濱汧隴，寶雞前鳴，甘泉后涌；面終南而背云陽，跨平原而連嶓冢。
jiǔ zōng zá niè, tài yī lóng zōng tǔ qīng fēng zhī liù lì, nà guī yún zhī yù wěng.
九嵕嶻嵲，太一巃嵸；吐清風(fēng)之飂戾，納歸云之郁蓊。
nán yǒu xuán bà sù chǎn, tāng jǐng wēn gǔ běi yǒu qīng wèi zhuó jīng, lán chí zhōu qū.
南有玄灞素浐，湯井溫谷；北有清渭濁涇，蘭池周曲。
jìn jué zhèng bái zhī qú, cáo yǐn huái hǎi zhī sù, lín mào yǒu hù zhī zhú, shān tǐng lán tián zhī yù.
浸決鄭、白之渠，漕引淮海之粟，林茂有鄠之竹，山挺藍(lán)田之玉。
bān shù lù hǎi zhēn cáng, zhāng xù shén gāo ào qū.
班述陸海珍藏，張敘神皐隩區(qū)。
cǐ xī bīn suǒ yǐ yán yú dōng zhǔ, ān chǔ suǒ yǐ tīng yú píng xū yě, kě bù wèi rán hū? jìn sōng zhāng yú suì hán, zhēn chén jiàn yú guó wēi.
此西賓所以言于東主，安處所以聽于憑虛也，可不謂然乎？ 勁松彰于歲寒，貞臣見于國危。
rù zhèng dōu ér dǐ zhǎng, yì huán yǒu zhī zhōng guī.
入鄭都而抵掌，義桓友之忠規(guī)。
jié gǔ gōng yú hūn zhǔ, fù tú tàn ér bù yí shì shàn zhí yú sī tú, zī yī bì ér gǎi wéi.
竭股肱于昏主，赴涂炭而不移；世善職于司徒，緇衣弊而改為。
lǚ quǎn róng zhī qīn dì, jí yōu hòu zhī guǐ huò.
履犬戎之侵地，疾幽后之詭惑。
jǔ wěi fēng yǐ jǔ zhòng, yín bì bāo yǐ zòng tè.
舉偽烽以沮眾，淫嬖褒以縱慝。
jūn bài xì shuǐ zhī shàng, shēn sǐ lí shān zhī běi.
軍敗戲水之上，身死驪山之北。
hè hè zōng zhōu, miè wèi wáng guó.
赫赫宗周，烕為亡國。
yòu yǒu jì yú cǐ zhě, yì zāi qín shǐ huáng zhī wèi jūn yě! qīng tiān xià yǐ hòu zàng, zì kāi pì ér wèi wén.
又有繼于此者，異哉秦始皇之為君也！傾天下以厚葬，自開辟而未聞。
jiàng rén láo ér fú tú, bǐ shēng mái yǐ bào qín.
匠人勞而弗圖，俾生埋以報勤。
wài lí xī chǔ zhī huò, nèi shòu mù shù zhī fén.
外罹西楚之禍，內(nèi)受牧豎之焚。
yǔ yuē: xíng wú lǐ bì zì jí.
語曰：行無禮必自及。
cǐ fēi qí xiào yǔ? qián kūn yǐ yǒu qīn kě jiǔ, jūn zǐ yǐ hòu dé zài wù.
此非其効與？ 乾坤以有親可久，君子以厚德載物。
guān fū hàn gāo zhī xìng yě, fēi tú cōng míng shén wǔ huò dá dà dù ér yǐ yě nǎi shí shèn zhōng zhuī jiù, dǔ chéng kuǎn ài zé mí bù jiàn, ēn wú bù dǎi.
觀夫漢高之興也，非徒聰明神武、豁達(dá)大度而已也；乃實慎終追舊，篤誠款愛；澤靡不漸，恩無不逮。
lǜ tǔ qiě fú yí, ér kuàng yú lín lǐ hū? kuàng yú qīng shì hū? yú sī shí yě, nǎi mó xiě jiù fēng, zhì zào xīn yì gù shè yì zhì, fén yú qiān lì.
率土且弗遺，而況于鄰里乎？況于卿士乎？ 于斯時也，乃摹寫舊豐，制造新邑；故社易置，枌榆遷立。
jiē qú rú yī, tíng yǔ xiāng xí hùn jī quǎn ér luàn fàng, gè shí jiā ér jìng rù.
街衢如一，庭宇相襲；混雞犬而亂放，各識家而競?cè)搿?br>jí hán nù yú hóng mén, pèi jú jí ér lái wáng.
籍含怒于鴻門，沛跼蹐而來王。
fàn móu hài ér fú xǔ, yīn shòu jiàn yǐ yuē zhuāng.
范謀害而弗許，陰授劍以約莊。
bái rèn yǐ wàn wǔ, wēi dōng yè zhī dài shuāng.
白刃以萬舞，危冬葉之待霜。
lǚ hǔ wěi ér bù shì, shí yào bó yú zǐ fáng.
履虎尾而不噬，實要伯于子房。
fán kàng fèn yǐ zhī jiǔ, jǔ zhì jiān yǐ jī yáng.
樊抗憤以巵酒，咀彘肩以激揚。
hū shé biàn ér lóng shū, xióng bà shàng ér gāo xiāng.
忽蛇變而龍攄，雄霸上而高驤。
céng qiān nù ér héng zhuàng, suì yù dòu qí hé shāng? yīng juàn zǔ yú zhǐ tú, tóu sù chē ér ròu tǎn.
曾遷怒而橫撞，碎玉斗其何傷？ 嬰罥組于軹涂，投素車而肉袒。
shū yǐn jiàn yú dōng dōu, wèi jí wèi zhī chéng mǎn.
踈飲餞于東都，畏極位之盛滿。
jīn yōng yù qí wàn zhì, jùn yǎn qiào yǐ shéng zhí.
金墉郁其萬雉，峻嵃峭以繩直。
lì yìn mǎ zhī yáng qiáo, jiàn xuān píng zhī qīng yù.
戾飲馬之陽橋，踐宣平之清閾。
dōu zhōng zá tà, hù qiān rén yì huá yí shì nǚ, pián tián bī cè.
都中雜遝，戶千人億；華夷士女，駢田逼側(cè)。
zhǎn míng jīng zhī chù yí, jí xīn guǎn ér lì zhí lì pí dùn yǐ lín cháo, xù zì qiáng ér bù xī.
展名京之處儀，即新館而苙職；勵疲鈍以臨朝，勗自強而不息。
yú shì mèng qiū yuán xiè, tīng lǎn yú rì, xún shěng nóng gōng, zhōu xíng lú shì.
于是孟秋爰謝，聽覽余日，巡省農(nóng)功，周行廬室。
jiē lǐ xiāo tiáo, yì jū sàn yì.
街里蕭條，邑居散逸。
yíng yǔ sì shǔ, sī chán guǎn kù, zuì ruì yú chéng yú zhě, bǎi bù chǔ yī.
營宇寺署，斯廛管庫，蕞芮于城隅者，百不處一。
suǒ wèi shàng guān xiū chéng, huáng jí xuān míng, jiàn yáng chāng yīn, běi huàn nán píng, jiē yí màn dí dàng, wú qí chù ér yǒu qí míng.
所謂尚冠、脩成，黃棘、宣明，建陽、昌陰，北煥、南平，皆夷漫滌蕩，無其處而有其名。
ěr nǎi jiē cháng lè, dēng wèi yāng, fàn tài yè, líng jiàn zhāng yíng sà suō ér āi tái tàng, lìn yì yì ér lì chéng guāng pái huái guì gōng, chóu chàng bǎi liáng.
爾乃階長樂，登未央，汎太液，淩建章；縈馺娑而欸駘燙，轥枍詣而轢承光；徘徊桂宮，惆悵柏梁。
bì zhì gòu yú tái bēi, hú tù kū yú diàn páng hé shǔ miáo zhī lí lí, ér yú sī zhī máng máng! hóng zhōng dùn yú huǐ miào, chéng fēng fèi ér fú xiàn jìn shěng jū wéi mào cǎo, jīn dí qiān yú bà chuān.
鷩雉雊于臺陂，狐兔窟于殿旁；何黍苗之離離，而余思之芒芒！洪鐘頓于毀廟，乘風(fēng)廢而弗縣；禁省鞠為茂草，金狄遷于灞川。
huái hū xiāo cáo wèi bǐng zhī xiāng, xīn lǐ wèi huò zhī jiāng xián shǐ zé sū shǔ guó, zhèn yuǎn zé zhāng bó wàng jiào fū ér yí lún xù, bīng jǔ ér huáng wēi chàng lín wēi ér zhì yǒng fèn, tóu mìng ér gāo jié liàng.
懷乎蕭、曹、魏、邴之相，辛、李、衛(wèi)、霍之將；銜使則蘇屬國，震遠(yuǎn)則張博望；教敷而彝倫敘，兵舉而皇威暢；臨危而智勇奮，投命而高節(jié)亮。
jì hū dù hóu zhī zhōng xiào chún shēn, lù jiǎ zhī yōu yóu yàn xǐ zhǎng qīng yuān yún zhī wén, zǐ cháng zhèng jùn zhī shǐ zhào zhāng sān wáng zhī yǐn jīng, dìng guó shì zhī zhī tīng lǐ jí zhǎng rú zhī zhèng zhí, zhèng dāng shí zhī tuī shì zhōng tóng shān dōng zhī yīng miào, jiǎ shēng luò yáng zhī cái zǐ.
暨乎秺侯之忠孝淳深，陸賈之優(yōu)游宴喜；長卿、淵、云之文，子長、政、駿之史；趙、張、三王之尹京，定國、釋之之聽理；汲長孺之正直，鄭當(dāng)時之推士；終童山東之英妙，賈生洛陽之才子。
fēi cuì ruí, tuō míng yù, yǐ chū rù jìn mén zhě zhòng yǐ.
飛翠緌，拖鳴玉，以出入禁門者眾矣。
huò bèi fà zuǒ rèn, fèn xùn ní zǐ huò cóng róng fù huì, wàng biǎo zhī lǐ.
或被髮左袵，奮迅泥滓；或從容傅會，望表知里。
huò zhe xiǎn jī ér yīng shí lù huò yǒu dà cái ér wú guì shì.
或著顯績而嬰時戮；或有大才而無貴仕。
jiē yáng qīng fēng yú shàng liè, chuí lìng wén ér bù yǐ.
皆揚清風(fēng)于上列，垂令聞而不已。
xiǎng pèi shēng zhī yí xiǎng, ruò kēng qiāng zhī zài ěr.
想珮聲之遺響，若鏗鏘之在耳。
dāng yīn fèng gōng xiǎn zhī rèn shì yě, nǎi xūn zhuó sì fāng, zhèn yào dōu bǐ.
當(dāng)音、鳳、恭、顯之任勢也，乃熏灼四方，震耀都鄙。
ér sǐ zhī rì, céng bù dé yǔ fū shí yú gōng zhī tú lì chǐ.
而死之日，曾不得與夫十余公之徒隸齒。
cái nán, bù qí rán hū? wàng jiàn tái ér è wàn, xiāo jù huá ér yú nù.
才難，不其然乎？ 望漸臺而扼腕，梟巨猾而余怒。
yī bù yí yú běi quē, shì chū lǐ yú wǔ kù.
揖不疑于北闕，軾樗里于武庫。
jiǔ chí jiàn yú shāng xīn, zhuī fù chē ér bù wù qǔ yáng jiàn yú bái hǔ, huà shē yín ér wú dù.
酒池鑒于商辛，追覆車而不寤；曲陽僭于白虎，化奢淫而無度。
mìng yǒu shǐ ér bì zhōng, shú cháng shēng ér jiǔ shì? wǔ xióng lüè qí yān zài? jìn huò wén chéng ér nì wǔ lì.
命有始而必終，孰長生而久視？武雄略其焉在？近惑文成而溺五利。
móu zào huà yǐ zhì zuò, qióng shān hǎi zhī ào mì.
侔造化以制作，窮山海之奧秘。
líng ruò xiáng yú shén dǎo, bēn jīng làng ér shī shuǐ pù lín gé yú màn shā, yǔn míng yuè yǐ shuāng zhuì.
靈若翔于神島，奔鯨浪而失水；曝鱗骼于漫沙，隕明月以雙墜。
zhuó xiān zhǎng yǐ chéng lù, gàn yún hàn ér shàng zhì.
擢仙掌以承露，干云漢而上至。
zhì qióng jǔ qí xī nán? wéi yú yù ér shì zì.
致邛、蒟其奚難？惟余欲而是恣。
zòng yì yóu yú jiǎo dǐ, luò jiǎ yǐ yǐ zhū cuì.
縱逸游于角觝，絡(luò)甲乙以珠翠。
rěn shēng mín zhī jiǎn bàn, qín dōng yuè yǐ xū měi.
忍生民之減半，勤東岳以虛美。
chāo zhǎng huái yǐ xiá niàn, ruò xún huán zhī wú cì.
超長懷以遐念，若循環(huán)之無賜。
jiào miàn cháo zhī huàn bǐng, cì hòu tíng zhī yī mí.
較面朝之煥炳，次后庭之猗靡。
zhuàng dāng xióng zhī zhōng yǒng, shēn cí niǎn zhī míng zhì.
壯當(dāng)熊之忠勇，深辭輦之明智。
wèi zhěn fā yǐ guāng jiàn, zhào qīng tǐ zhī xiān lì.
衛(wèi)鬒發(fā)以光鑑，趙輕體之纖麗。
xián shàn lì ér shēng liú, yì chǒng jí ér huò chǐ.
咸善立而聲流，亦寵極而禍侈。
jīn biàn mén yǐ yòu zhuǎn, jiū wú jìng zhī suǒ jì.
津便門以右轉(zhuǎn)，究吾境之所暨。
yǎn xì liǔ ér fǔ jiàn, kuài xiào wén zhī mìng shuài.
掩細(xì)柳而撫劍，快孝文之命帥。
zhōu shòu mìng yǐ wàng shēn, míng róng zhèng zhī guǒ yì jù huá gài yú lěi hé, àn shèng yú zhī zūn pèi sù tiān wēi zhī lín yán, lǜ jūn lǐ yǐ zhǎng yì.
周受命以忘身，明戎政之果毅；距華蓋于壘和，案乘輿之尊轡；肅天威之臨顏，率軍禮以長撎。
qīng jí bà zhī ér xì, zhòng tiáo hóu zhī jù guì.
輕棘、霸之兒戲，重條侯之倨貴。
suǒ dù yóu qí yān zài? yún xiào lǐ zhī qián hào.
索杜郵其焉在？云孝里之前號。
wǎng chuò jià ér róng yǔ, āi wǔ ān yǐ xìng dào.
惘輟駕而容與，哀武安以興悼。
zhēng fá zhào yǐ xùn guó, dìng miào suàn zhī shèng fù gǎn shǐ yán ér bù nà, fǎn tuī yuàn yǐ guī jiù wèi shí lǐ yú qiān lù, xún cì jiàn yǐ wěn shǒu.
爭伐趙以徇國，定廟筭之勝負(fù)；捍矢言而不納，反推怨以歸咎；未十里于遷路，尋賜劍以刎首。
jiē zhǔ àn ér chén jí, huò yú hé ér bù yǒu? kuī qín xū yú wèi chéng, jì quē miǎn qí yīn jǐn mì bì diàn zhī yú jī, cái pō tuó yǐ yǐn lín.
嗟主闇而臣嫉，禍于何而不有？ 窺秦墟于渭城，冀闕緬其堙盡；覓陛殿之余基，裁岥岮以隱嶙。
xiǎng zhào shǐ zhī bào bì, liú nì yíng yǐ kàng fèn.
想趙使之抱璧，瀏睨楹以抗憤。
yàn tú qióng ér jīng fā, fēn jué xiù ér zì yǐn.
燕圖窮而荊發(fā)，紛絕袖而自引。
zhù shēng lì ér gāo fèn, jū qián qiān yǐ tuō bìn.
筑聲厲而高奮，狙潛鉛以脫臏。
jù tiān wèi qí ruò zī, yì láng bèi ér kě mǐn! jiǎn liáng rén yǐ zì fǔ, wèi sī zhōng ér yāng xián.
據(jù)天位其若茲，亦狼狽而可愍！簡良人以自輔，謂斯忠而鞅賢。
jì kē zhì yú juān huī, jiǎo fú sū yú shuò biān.
寄苛制于捐灰，矯扶蘇于朔邊。
rú lín tián yú kēng jǐng, shī shū yáng ér wèi yān.
儒林填于坑穽，詩書煬而為煙。
guó miè wáng yǐ duàn hòu, shēn xíng huán yǐ qǐ qián.
國滅亡以斷后，身刑轘以啟前。
shāng fǎ yān dé yǐ sù, huáng quǎn hé kě dé qiān? yě pú biàn ér wèi pú, yuàn lù huà yǐ wéi mǎ jiǎ chán nì yǐ tiān quán, qián zhòng kǒu ér jì zuò bīng zài jǐng ér gù wèn, hé bù zǎo ér gào wǒ? yuàn qián lí qí shuí tīng, wéi qǐng sǐ ér huò kě.
商法焉得以宿，黃犬何可得牽？野蒲變而為脯，苑鹿化以為馬；假讒逆以天權(quán)，鉗眾口而寄坐；兵在頸而顧問，何不早而告我？愿黔黎其誰聽，惟請死而獲可。
jiàn zǐ yīng zhī guǒ jué, gǎn tǎo zéi yǐ shū huò shì tǔ bēng ér mò zhèn, zuò jiàng wáng yú lù zuǒ.
健子嬰之果決，敢討賊以紓禍；勢土崩而莫振，作降王于路左。
xiāo shōu tú yǐ xiāng liú, liào xiǎn yì yǔ zhòng guǎ yǔ tiān yǔ ér fú qǔ, guān mù hóu ér zòng huǒ.
蕭收圖以相劉，料險易與眾寡；羽天與而弗取，冠沐猴而縱火。
guàn sān guāng ér dòng jiǔ quán, céng wèi zú yǐ yù qí gāo xià yě.
貫三光而洞九泉，曾未足以喻其高下也。
gǎn shì lǘ zhī zōu jǐng, tàn shī hán zhī jiù chù.
感市閭之菆井，嘆尸韓之舊處。
chéng shǔ hào ér shǒu quē, rén bǎi shēn yǐ nà shú.
丞屬號而守闕，人百身以納贖。
qǐ shēng mìng zhī yì tóu? chéng huì ài zhī qià zhe.
豈生命之易投？誠惠愛之洽著。
jié wàng zhī yǐ qiú zhí, yì yú xīn zhī suǒ è.
訐望之以求直，亦余心之所惡。
xiǎng fū rén zhī zhèng shù, shí gàn shí zhī liáng jù.
想夫人之政術(shù)，實幹時之良具。
gǒu míng fǎ yǐ shì hàn, bù ài cái yǐ chéng wù hóng dà tǐ yǐ gāo guì, fēi suǒ wàng yú xiāo chuán.
茍明法以釋憾，不愛才以成務(wù)；弘大體以高貴，非所望于蕭傳。
zào cháng shān ér kāng kǎi, wěi lóng yán zhī yīng zhǔ.
造長山而慷慨，偉龍顏之英主。
xiōng zhōng huō qí dòng kāi, qún shàn còu ér bì jǔ.
胸中豁其洞開，群善湊而必舉。
cún wēi gé hū tiān qū, wáng fén jué ér mò yù.
存威格乎天區(qū)，亡墳掘而莫御。
lín yǎn kǎn ér lèi biàn, bù huǐ yuán yǐ yán.
臨揜坎而累抃，步毀垣以延。
yuè ān líng ér wú jī, liàng huì shēng zhī jì mò.
越安陵而無譏，諒惠聲之寂寞。
diào yuán sī zhī zhèng yì, fú liáng jiàn yú dōng guō.
吊爰絲之正義，伏梁劍于東郭。
xùn jǐng huáng yú yáng qiū, xī xìn zèn ér jīn xuè? yǔn wú sì yú jú xià, gài fā nù yú yī bó chéng qī guó zhī chēng luàn fān zhù nì yǐ zhū cuò.
訊景皇于陽丘，奚信譖而矜謔？隕吳嗣于局下，蓋發(fā)怒于一博；成七國之稱亂；飜助逆以誅錯。
hèn guò tīng ér wú tǎo, zī jǔ shàn ér quàn è.
恨過聽而無討，茲沮善而勸惡。
zǐ xiào yuán yú wèi yíng, zhí yǎn yǐn yǐ míng biǎn.
呰孝元于渭塋，執(zhí)奄尹以明貶。
bāo fū jūn zhī shàn xíng, fèi yuán yì yǐ chóng jiǎn.
襃夫君之善行，廢園邑以崇儉。
guò yán mén ér zé chéng, zhōng hé gū ér wèi lù? xiàn shè jì zhī wáng zhāng, bǐ yōu sǐ ér mò jū tài yín bì zhī xiōng rěn, chāo huáng tǒng zhī yùn yù.
過延門而責(zé)成，忠何辜而為戮？陷社稷之王章，俾幽死而莫鞠；忲淫嬖之兇忍，勦皇統(tǒng)之孕育。
zhāng jiù shì zhī jiān jiàn, yí hàn zōng zhī qīng fù.
張舅氏之奸漸，貽漢宗之傾覆。
cì āi zhǔ yú yì yù, jiàn tiān jué yú gāo ān.
刺哀主于義域，僭天爵于高安。
yù fǎ yáo ér chéng xiū, yǒng zhōng gǔ ér bù kān.
欲法堯而承羞，永終古而不刊。
kàn kāng yuán zhī gū fén, bēi píng hòu zhī zhuān jié.
瞰康園之孤墳，悲平后之專絜。
yāng jué fù zhī cuàn nì, méng hàn chǐ ér bù xuě jī yì chéng ér yǐn jué, fù dān yàn yǐ míng jié tóu gōng huǒ ér jiāo mí, cóng huī biāo ér jù miè.
殃厥父之篡逆，蒙漢恥而不雪；激義誠而引決，赴丹爓以明節(jié)；投宮火而焦糜，從灰熛而俱滅。
wù héng qiáo ér xuán zhěn, lì bì yì zhī nán chuí.
騖橫橋而旋軫，歷敝邑之南垂。
mén cí shí ér liáng mù lán xī, gòu ē páng zhī qū qí.
門礠石而梁木蘭兮，構(gòu)阿房之屈奇。
shū nán shān yǐ biǎo quē, zhuō fán chuān yǐ jī chí.
疏南山以表闕，倬樊川以激池。
yì guǐ yōng qí yóu fǒu, shěn rén lì zhī suǒ wéi? gōng tú zhuó ér wèi xī, yì bīng fēn yǐ jiāo chí.
役鬼傭其猶否，矧人力之所為？工徒斵而未息，義兵紛以交馳。
zōng tiāo wū ér wèi zhǎo, qǐ sī yǔ zhī dú huī.
宗祧汙而為沼，豈斯宇之獨隳。
yóu wěi xīn zhī jiǔ miào, kuā zōng yú ér zǔ huáng.
由偽新之九廟，夸宗虞而祖黃。
qū xū jiē ér yāo lín, sōu nìng āi yǐ bài láng.
驅(qū)吁嗟而妖臨，搜佞哀以拜郎。
sòng liù yì yǐ shì jiān, fén shī shū ér miàn qiáng.
誦六藝以飾奸，焚詩書而面牆。
xīn bù zé yú dé yì, suī yì shù ér tóng wáng.
心不則于德義，雖異術(shù)而同亡。
zōng xiào xuān yú lè yóu, shào shuāi xù yǐ zhōng xīng.
宗孝宣于樂游，紹衰緒以中興。
bù huò shì yú jìng yǎng, jǐn jiā lóng yú yuán líng.
不獲事于敬養(yǎng)，盡加隆于園陵。
zhào wéi fèng míng, yì hào qiān rén.
兆惟奉明，邑號千人。
xùn zhū gù lǎo, zào zì dì xún.
訊諸故老，造自帝詢。
yǐn wáng mǔ zhī fēi mìng, zòng shēng yuè yǐ yú shén suī mí lǜ yú jiù diǎn, yì guān guò ér zhī rén.
隱王母之非命，縱聲樂以娛神；雖靡率于舊典，亦觀過而知仁。
píng gāo wàng zhī yáng wēi, tǐ chuān lù zhī wū lóng.
憑高望之陽隈，體川陸之汙隆。
kāi jīn hū qīng shǔ zhī guǎn, yóu mù hū wǔ zuò zhī gōng.
開襟乎清暑之館，游目乎五祚之宮。
jiāo qú yǐn cáo, jī tuān shēng fēng, nǎi yǒu kūn míng chí hū qí zhōng.
交渠引漕，激湍生風(fēng)，乃有昆明池乎其中。
qí chí zé shāng shāng hàn hàn, huàng yàng mí màn, hào rú hé hàn rì yuè lì tiān, chū rù hū dōng xī dàn shì tāng gǔ, xī lèi yú yuān.
其池則湯湯汗汗，滉瀁彌漫，浩如河漢；日月麗天，出入乎東西；旦似湯谷，夕類虞淵。
xī yù zhāng zhī míng yǔ, pī xuán liú ér tè qǐ, yí jǐng xīng yú tiān hàn, liè niú nǚ yǐ shuāng zhì.
昔豫章之名宇，披玄流而特起，儀景星于天漢，列牛女以雙峙。
tú wàn zài ér bù qīng, yǎn cuī luò yú shí jì zhuó bǎi xún zhī céng guān, jīn shù rèn zhī yú zhǐ.
圖萬載而不傾，奄摧落于十紀(jì)；擢百尋之層觀，今數(shù)仞之餘趾。
zhèn lù yú fēi, fú yuè hóng jiàn.
振鷺于飛，鳧躍鴻漸。
chéng yún jié háng, suí bō dàn dàn.
乘云頡頏，隨波澹淡。
chán zhuó jīng bō, shà zhá líng qiàn.
瀺灂驚波，唼喋菱芡。
huá lián làn yú lù zhǎo, qīng fān wèi hū cuì liàn.
華蓮爛于淥沼，青蕃蔚乎翠瀲。
yī zī chí zhī zhào chuān, yì shuǐ zhàn yú huāng fú zhì qín yuǎn yǐ jí wǔ, liáng wú yào yú hòu fú.
伊茲池之肇穿，肄水戰(zhàn)于荒服；志勤遠(yuǎn)以極武，良無要于后福。
ér cài shū mào shí, shuǐ wù wéi cuò, nǎi yǒu shàn hū yuán lù.
而菜蔬芼實，水物惟錯，乃有贍乎原陸。
zài huáng dài ér wù shàng, gù huǐ zhī ér yòu fù.
在皇代而物上，故毀之而又復(fù)。
fán jué liáo sī, jì fù ér jiào.
凡厥寮司，既富而教。
xián lǜ pín duò, tóng zhěng jí zhào.
咸率貧惰，同整檝棹。
shōu gǔ kè huò, yǐn jiǎo jǔ xiào.
收罟課獲，引繳舉效。
guān fū yǒu shì, chóu mín yǐ lè.
鰥夫有室，愁民以樂。
tú guān qí gǔ yì huí lún, sǎ gōu tóu wǎng, chuí ěr chū rù, tǐng chā lái wǎng.
徒觀其鼓枻回輪，灑鉤投網(wǎng)，垂餌出入，挺叉來往。
xiān jīng lián bái, míng láng lì xiǎng.
纖經(jīng)連白，鳴桹厲響。
guàn sāi wěi, chè sān qiān liǎng.
貫鰓尾，掣三牽兩。
yú shì chí qīng kūn yú wǎng jù, jiě chēng lǐ yú nián huī huá fáng yuè lín, sù xù yáng qí.
于是弛青鯤于網(wǎng)鉅，解赪鯉于黏徽；華魴躍鱗，素鱮揚鬐。
yōng rén lǚ qiè, luán dāo ruò fēi, yīng rèn luò zǔ, huò huò fēi fēi.
饔人縷切，鸞刀若飛，應(yīng)刃落俎，靃靃霏霏。
hóng xiān fēn qí chū zài, bīn lǚ sǒng ér chí yù.
紅鮮紛其初載，賓旅竦而遲御。
jì cān fú yǐ shǔ yàn, pō tián jìng yǐ wú yù.
既餐服以屬厭，泊恬靜以無欲。
huí xiǎo rén zhī fù, wèi jūn zǐ zhī lǜ.
回小人之腹，為君子之慮。
ěr nǎi duān cè fú yīn, tán guān zhèn yī, pái huái fēng hào, rú kě rú jī.
爾乃端策拂茵，彈冠振衣，徘徊豐鎬，如渴如饑。
xīn qiào qín yǐ yǎng zhǐ, bù jiā jìng ér zì zhī.
心翹懃以仰止，不加敬而自祗。
qǐ sān shèng zhī gǎn mèng? qiè shí luàn zhī huò xī, jīng shǐ líng tái, chéng zhī bù rì wéi fēng jí gǎo, réng jīng qí shì.
豈三圣之敢夢？竊十亂之或希，經(jīng)始靈臺，成之不日；惟豐及鎬，仍京其室。
shù rén zǐ lái, shén jiàng zhī jí jī dé yán zuò, mò èr qí yī.
庶人子來，神降之吉；積德延祚，莫二其一。
yǒng wéi cǐ bāng, yún shuí zhī shí? yuè kě lüè wén, ér nán zhēn qí jí.
永惟此邦，云誰之識？越可略聞，而難臻其極。
zi yíng chú yǐ jiè fù, xùn qín fǎ ér zhe sè gēng ràng pàn yǐ xián tián, zhān jī huà ér shēng jí.
子贏鋤以借父，訓(xùn)秦法而著色；耕讓畔以閑田，沾姬化而生棘。
sū zhāng xǐ ér zhà chěng, yú ruì kuì ér sòng xī.
蘇張喜而詐騁，虞芮愧而訟息。
yóu cǐ guān zhī, tǔ wú cháng sú, ér jiào yǒu dìng shì.
由此觀之，土無常俗，而教有定式。
shàng zhī qiān xià, jūn zhī shān zhí.
上之遷下，均之埏埴。
wǔ fāng zá huì, fēng liú hùn xiáo, duò nóng hǎo lì, bù hūn zuò láo.
五方雜會，風(fēng)流溷淆，惰農(nóng)好利，不昏作勞。
mì ěr xiǎn yǔn, róng mǎ shēng jiāo ér zhì zhě bì gē, shí cún cāo dāo.
密邇獫狁，戎馬生郊；而制者必割，實存操刀。
rén zhī shēng jiàng, yǔ zhèng lóng tì.
人之升降，與政隆替。
zhàng xìn zé mò bù yòng qíng, wú yù zé shǎng zhī bù qiè.
杖信則莫不用情，無欲則賞之不竊。
suī zhì fú néng lǐ, míng fú néng chá xìn cǐ xīn yě, shù miǎn fū lì, rú qí lǐ yuè, yǐ qí lái zhé.
雖智弗能理，明弗能察；信此心也，庶免夫戾，如其禮樂，以俟來哲。
nbsp