qīn zhèng piān
親政篇

yì zhī tài:" shàng xià jiāo ér qí zhì tóng.
《易》之《泰》：“上下交而其志同。
" qí fǒu yuē:" shàng xià bù jiāo ér tiān xià wú bāng.
”其《否》曰：“上下不交而天下無(wú)邦。
" gài shang zhī qíng dá yú xià, xià zhī qíng dá yú shàng, shàng xià yī tǐ, suǒ yǐ wéi" tài".
”蓋上之情達(dá)于下，下之情達(dá)于上，上下一體，所以為“泰”。
xià zhī qíng yōng è ér bù dé shàng wén, shàng xià jiàn gé, suī yǒu guó ér wú guó yǐ, suǒ yǐ wéi" fǒu" yě.
下之情壅閼而不得上聞，上下間隔，雖有國(guó)而無(wú)國(guó)矣，所以為“否”也。
jiāo zé tài, bù jiāo zé fǒu, zì gǔ jiē rán, ér bù jiāo zhī bì, wèi yǒu rú jìn shì zhī shèn zhě.
交則泰，不交則否，自古皆然，而不交之弊，未有如近世之甚者。
jūn chén xiāng jiàn, zhǐ yú shì cháo shù kè shàng xià zhī jiān, zhāng zòu pī dá xiāng guān jiē, xíng míng fǎ dù xiāng wéi chí ér yǐ.
君臣相見，止于視朝數(shù)刻；上下之間，章奏批答相關(guān)接，刑名法度相維持而已。
fēi dú yán xí gù shì, yì qí dì shì shǐ rán.
非獨(dú)沿襲故事，亦其地勢(shì)使然。
hé yě? guó jiā cháng cháo yú fèng tiān mén, wèi cháng yī rì fèi, kě wèi qín yǐ.
何也？國(guó)家常朝于奉天門，未嘗一日廢，可謂勤矣。
rán táng bì xuán jué, wēi yí hè yì, yù shǐ jiū yí, hóng lú jǔ bù rú fǎ, tōng zhèng sī yǐn zòu, shàng tè shì zhī, xiè ēn jiàn cí, tuān tuān ér tuì, shàng hé cháng zhì yī shì, xià hé cháng jìn yī yán zāi? cǐ wú tā, dì shì xuán jué, suǒ wèi táng shàng yuǎn yú wàn lǐ, suī yù yán wú yóu yán yě.
然堂陛懸絕，威儀赫奕，御史糾儀，鴻臚舉不如法，通政司引奏，上特視之，謝恩見辭，湍湍而退，上何嘗治一事，下何嘗進(jìn)一言哉？此無(wú)他，地勢(shì)懸絕，所謂堂上遠(yuǎn)于萬(wàn)里，雖欲言無(wú)由言也。
yú yǐ wéi yù shàng xià zhī jiāo, mò ruò fù gǔ nèi cháo zhī fǎ.
愚以為欲上下之交，莫若復(fù)古內(nèi)朝之法。
gài zhōu zhī shí yǒu sān cháo: kù mén zhī wài wèi zhèng cháo, xún móu dà chén zài yān lù mén zhī wài wèi zhì cháo, rì shì cháo zài yān lù mén zhī nèi wèi nèi cháo, yì yuē yàn cháo.
蓋周之時(shí)有三朝：庫(kù)門之外為正朝，詢謀大臣在焉；路門之外為治朝，日視朝在焉；路門之內(nèi)為內(nèi)朝，亦曰燕朝。
yù zǎo yún:" jūn rì chū ér shì cháo, tuì shì lù qǐn tīng zhèng.
《玉藻》云：“君日出而視朝，退視路寢聽政。
" gài shì cháo ér jiàn qún chén, suǒ yǐ zhèng shàng xià zhī fēn tīng zhèng ér shì lù qǐn, suǒ yǐ tōng yuǎn jìn zhī qíng.
” 蓋視朝而見群臣，所以正上下之分；聽政而視路寢，所以通遠(yuǎn)近之情。
hàn zhì: dà sī mǎ zuǒ yòu qián hòu jiāng jūn shì zhōng sàn qí zhū lì wèi zhōng cháo, chéng xiàng yǐ xià zhì liù bǎi shí wèi wài cháo.
漢制：大司馬、左右前后將軍、侍中、散騎諸吏為中朝，丞相以下至六百石為外朝。
táng huáng chéng zhī běi nán sān mén yuē chéng tiān, yuán zhèng dōng zhì shòu wàn guó zhī cháo gòng, zé yù yān, gài gǔ zhī wài cháo yě.
唐皇城之北南三門曰承天，元正、冬至受萬(wàn)國(guó)之朝貢，則御焉，蓋古之外朝也。
qí běi yuē tài jí mén, qí xī yuē tài jí diàn, shuò wàng zé zuò ér shì cháo, gài gǔ zhī zhèng cháo yě.
其北曰太極門，其西曰太極殿，朔、望則坐而視朝，蓋古之正朝也。
yòu běi yuē liǎng yí diàn, cháng rì tīng cháo ér shì shì, gài gǔ zhī nèi cháo yě.
又北曰兩儀殿，常日聽朝而視事，蓋古之內(nèi)朝也。
sòng shí cháng cháo zé wén dé diàn, wǔ rì yì qǐ jū zé chuí gǒng diàn, zhēng dàn dōng zhì shèng jié chēng hè zé dà qìng diàn, cì yàn zé zǐ chén diàn huò jí yīng diàn, shì jìn shì zé chóng zhèng diàn.
宋時(shí)常朝則文德殿，五日一起居則垂拱殿，正旦、冬至、圣節(jié)稱賀則大慶殿，賜宴則紫宸殿或集英殿，試進(jìn)士則崇政殿。
shì cóng yǐ xià, wǔ rì yī yuán shàng diàn, wèi zhī lún duì, zé bì rù chén shí zhèng lì hài.
侍從以下，五日一員上殿，謂之輪對(duì)，則必入陳時(shí)政利害。
nèi diàn yǐn jiàn, yì huò cì zuò, huò miǎn chuān xuē, gài yì yǒu sān cháo zhī yí yì yān.
內(nèi)殿引見，亦或賜坐，或免穿靴，蓋亦有三朝之遺意焉。
gài tiān yǒu sān yuán, tiān zǐ xiàng zhī.
蓋天有三垣，天子象之。
zhèng cháo, xiàng tài jí yě wài cháo, xiàng tiān shì yě nèi cháo, xiàng zǐ wēi yě.
正朝，象太極也；外朝，象天市也；內(nèi)朝，象紫微也。
zì gǔ rán yǐ.
自古然矣。
guó cháo shèng jié dōng zhì zhēng dàn dà cháo zé huì fèng tiān diàn, jí gǔ zhī zhèng cháo yě.
國(guó)朝圣節(jié)、冬至、正旦大朝則會(huì)奉天殿，即古之正朝也。
cháng rì zé fèng tiān mén, jí gǔ zhī wài cháo yě.
常日則奉天門，即古之外朝也。
ér nèi cháo dú quē.
而內(nèi)朝獨(dú)缺。
rán fēi quē yě, huá gài jǐn shēn wǔ yīng děng diàn, qǐ fēi nèi cháo zhī yí zhì hū? hóng wǔ zhōng rú sòng lián liú jī, yǒng lè yǐ lái rú yáng shì qí yáng róng děng, rì shì zuǒ yòu, dà chén jiǎn yì xià yuán jí děng, cháng zòu duì biàn diàn.
然非缺也，華蓋、謹(jǐn)身、武英等殿，豈非內(nèi)朝之遺制乎？洪武中如宋濂、劉基，永樂以來(lái)如楊士奇、楊榮等，日侍左右，大臣蹇義、夏元吉等，常奏對(duì)便殿。
yú sī shí yě, qǐ yǒu yōng gé zhī huàn zāi? jīn nèi cháo wèi fù, lín yù cháng cháo zhī hòu, rén chén wú fù jìn jiàn, sān diàn gāo bì, xiān huò kuī yān.
于斯時(shí)也，豈有壅隔之患哉？今內(nèi)朝未復(fù)，臨御常朝之后，人臣無(wú)復(fù)進(jìn)見，三殿高閟，鮮或窺焉。
gù shàng xià zhī qíng, yōng ér bù tōng tiān xià zhī bì, yóu shì ér jī.
故上下之情，壅而不通；天下之弊，由是而積。
xiào zōng wǎn nián, shēn gǎn yǒu kǎi yú sī, lǚ zhào dà chén yú biàn diàn, jiǎng lùn tiān xià shì.
孝宗晚年，深感有慨于斯，屢召大臣于便殿，講論天下事。
fāng jiāng yǒu wéi, ér mín zhī wú lù, bù jí dǔ zhì zhì zhī měi, tiān xià zhì jīn yǐ wéi hèn yǐ.
方將有為，而民之無(wú)祿，不及睹至治之美，天下至今以為恨矣。
wéi bì xià yuǎn fǎ shèng zǔ, jìn fǎ xiào zōng, jǐn chǎn jìn shì yōng gé zhī bì.
惟陛下遠(yuǎn)法圣祖，近法孝宗，盡鏟近世壅隔之弊。
cháng cháo zhī wài, jí wén huá wǔ yīng èr diàn, fǎng gǔ nèi cháo zhī yì, dà chén sān rì huò wǔ rì yī cì qǐ jū, shì cóng tái jiàn gè yī yuán shàng diàn lún duì zhū sī yǒu shì zī jué, shàng jù suǒ jiàn jué zhī, yǒu nán jué zhě, yǔ dà chén miàn yì zhī bù shí yǐn jiàn qún chén, fán xiè ēn cí jiàn zhī lèi, jiē dé shàng diàn chén zòu.
常朝之外，即文華、武英二殿，仿古內(nèi)朝之意，大臣三日或五日一次起居，侍從、臺(tái)諫各一員上殿輪對(duì)；諸司有事咨決，上據(jù)所見決之，有難決者，與大臣面議之；不時(shí)引見群臣，凡謝恩辭見之類，皆得上殿陳奏。
xū xīn ér wèn zhī, hé yán sè ér dào zhī, rú cǐ, rén rén dé yǐ zì jìn.
虛心而問之，和顏色而道之，如此，人人得以自盡。
bì xià suī shēn jū jiǔ zhòng, ér tiān xià zhī shì càn rán bì chén yú qián.
陛下雖身居九重，而天下之事燦然畢陳于前。
wài cháo suǒ yǐ zhèng shàng xià zhī fēn, nèi cháo suǒ yǐ tōng yuǎn jìn zhī qíng.
外朝所以正上下之分，內(nèi)朝所以通遠(yuǎn)近之情。
rú cǐ, qǐ yǒu jìn shí yōng gé zhī bì zāi? táng yú zhī shí, míng mù dá cōng, jiā yán wǎng fú, yě wú yí xián, yì bù guò shì ér yǐ.
如此，豈有近時(shí)壅隔之弊哉？唐、虞之時(shí)，明目達(dá)聰，嘉言罔伏，野無(wú)遺賢，亦不過是而已。